Η σκλήρυνση κατά πλάκας-ΣκΠ,(ή πολλαπλή σκλήρυνση) είναι νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, (ΚΝΣ), εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού. Στην παθοφυσιολογία της νόσου, τα Τ κύτταρα, βασικά στοιχεία του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού, επιτίθενται στα φυσιολογικά κύτταρα. Συγκεκριμένα, πλήττεται η μυελίνη, η ουσία που περιβάλει τους νευροάξονες των νευρικών κυττάρων και είναι σημαντική για τη νευρική επικοινωνία και τη μετάδοση των νευρικών σημάτων. Η μυελίνη επιταχύνει την επικοινωνία ανάμεσα στον εγκέφαλο και τα υπόλοιπα μέρη του οργανισμού και όταν καταστραφεί, τα σήματα του εγκεφάλου επιβραδύνονται ή δεν μεταδίδονται καθόλου. Έτσι, εμφανίζονται τα συμπτώματα της νόσου, που συνήθως διαφοροποιούνται ανά περίπτωση. Με την πάροδο του χρόνου, προκαλούνται νευρικές βλάβες, όπως καταστροφή των κυττάρων του εγκεφάλου και απώλεια της νευρικής λειτουργίας.
Η αιτιολογία της δεν είναι γνωστή. Τελευταία έχει ενοχοποιηθεί το φλεβικό σύστημα του εγκεφάλου και έχει γίνει μια προσπάθεια ερευνών να συσχετισθεί με την απόφραξη των φλεβών αυτών. Τα πρώτα ερευνητικά αποτελέσματα δείχνουν ότι αυτό δεν είναι κανόνας και ότι μετά από επέμβαση αποκατάστασης της φλεβικής λειτουργίας σε όσους ασθενείς με Σκλήρυνση κατά Πλάκας-ΣκΠ έχει διαπιστωθεί αυτό, υπάρχει μια βελτίωση των συμπτωμάτων και της κινητικής λειτουργίας.
Σίγουρα όμως, όσο νωρίς γίνεται η διάγνωση τόσο καλύτερη και η πρόγνωση της νόσου. Μια μεμονωμένη εξέταση που να επιβεβαιώνει την κλινική διάγνωση της Σκλήρυνση κατά Πλάκας-ΣκΠ, δεν υπάρχει. Σε γενικές γραμμές, η διάγνωση βασίζεται σε αξιολόγηση των συχνών συμπτωμάτων της, ευρημάτων στη μαγνητική τομογραφία και άλλων εξετάσεων. Έτσι, η διάγνωση βασίζεται στα εξής:
- Συμπτώματα. Τα πιο κοινά συμπτώματα της Σκλήρυνση κατά Πλάκας-ΣκΠ είναι:
-Μυική αδυναμία ή και απώλεια λειτουργικότητας ενός ή και των δύο άκρων.
-Διπλωπία ή θόλωση της όρασης.
-Αστάθεια.
-Ζάλη.
-Εύκολη κόπωση.
-Δυσκολία συγκέντωσης.
-Εναλλαγές διάθεσης.
-Διαταραχές ούρησης, όπως η ακράτεια ούρων. Οι διαταραχές ούρησης εξαρτώνται από ποιό τμήμα της σπονδυλικής στήλης έχει προσβληθεί. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ακράτειας ούρων: ακράτεια από προσπάθεια, από έπειξη και μεικτού τύπου ακράτεια.
-Ακράτεια κοπράνων.
- Μαγνητική τομογραφία MRI: εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης, μπορεί να εντοπίσει εστίες στο ΚΝΣ που ευθύνονται για τη νόσο, καθώς και τον αριθμό και την έκτασή τους.
- Εξέταση προκλητών δυναμικών: είναι τρόπος μέτρησης της ηλεκτρικής αντίδρασης του εγκεφάλου σε συγκεκριμένα ερεθίσματα. Έτσι ανιχνεύεται αν τα νευρικά σήματα επιβραδύνονται εξαιτίας νευρικών βλαβών που οφείλονται στη νόσο.
- Οσφυική παρακέντηση, με τη λήψη εγκεφαλονωτιαίου υγρού και ανάλυσή του για την παρουσία διαγνωστικών δεικτών για τη νόσο.
- Νευρολογικά συμπτώματα που να διαρκούν τουλάχιστον 24 ώρες και να εκδηλώνονται με χρονική διαφορά τουλάχιστον ενός μήνα.
Το 2001 ο MacDonald et all, τροποποίησαν τα κριτήρια, βάζοντας επιπλέον στη διάγνωση τον αριθμό και τον χρόνο των εμφανιζομένων εστιών στο ΚΝΣ. Επίσης, φαίνεται ότι η διάγνωση είναι πιο έγκυρη αν υπάρχει συσχετισμός στοιχείων, πχ. μια εστία στην μαγνητική τομογραφία και δύο ώσεις και ένα στοιχείο θετικό του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Στα συμπτώματα υπάρχει μια ποικιλομορφία, ανάλογα με το ποια νεύρα έχουν πληγεί.
