Δευτέρα 30 Οκτωβρίου 2017

Η καλύτερη άσκηση για τον εγκέφαλο




Όλοι πια αναγνωρίζουν τη πολύτιμη αξία της φυσικής δραστηριότητας στη μνήμη. Η νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου είναι το υπόβαθρο επίδρασης της άσκησης, αφού μπορεί να αλλάξει τη δομή και τη λειτουργία του. Παλαιότερες έρευνες σε ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει ότι η φυσική δραστηριότητα αυξάνει τον όγκο του εγκεφάλου, τις νευρωνικές συνδέσεις και μειώνει το ρυθμό της συσχετιζόμενης με την ηλικία, νευρωνικής εκφύλισης. Επίσης, στον ήδη διαμορφωμένο ενήλικα εγκέφαλο, αυξάνει τη νευρογέννεση, η οποία συνιστά σχηματισμό νέων εγκεφαλικών κυττάρων. Πάνω σε αυτές τις αρχές, βασίζεται και η θεραπευτική άσκηση σε νευροεκφυλιστικές νόσους, όπως το Parkinson.

Πολλές μελέτες έχουν χρησιμοποιήσει ζωικά μοντέλα, συνήθως ποντίκια, που τα υποβάλουν σε αερόβια άσκηση σε διαδρόμους ή τροχούς και έχουν δείξει διπλασιασμό ή ακόμη και τριπλασιασμό των νευρώνων στον ιππόκαμπο, την περιοχή του εγκεφάλου για τη μάθηση και τη μνήμη, σε σχέση με ποντίκια που δεν ασκούνταν.

Για πρώτη όμως, φορά, επιστήμονες από το University of Jyvaskyla της Φιλανδίας, σύγκριναν διάφορα είδη άσκησης και την επίδρασή τους στον εγκέφαλο. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2016, στο Journal of Physiology, μελέτησε τις νευρολογικές επιδράσεις τριών διαφορετικών τύπων άσκησης: αερόβια άσκηση/ τρέξιμο, αναερόβια προπόνηση με βάρη και διαλειμματική υψηλής έντασης άσκηση, σε ποντίκια εργαστηρίου. Το κάθε πρόγραμμα διέρκησε 6-8 εβδομάδες. Μετά το πέρας αυτό, οι ερευνητές έκαναν έγχυση μιας ουσίας, στους εγκεφάλους των τριών ομάδων των ποντικών,  ενώ χρησιμοποιήθηκε μια τέταρτη ομάδα (control) ποντικών, που παρέμεινε "καθιστική"  ως έλεγχος. Κατόπιν, εξέτασαν μικροσκοπικά τον εγκεφαλικό ιστό από τον ιππόκαμπο κάθε ζώου.

Βρήκαν πολύ διαφορετικά επίπεδα νευρογένεσης, ανάλογα με τον τρόπο ασκήσεως κάθε ζώου.Οι ποντικοί που είχαν τρέξει σε τροχούς έδειξαν ισχυρά επίπεδα νευρογένεσης. Ο ιππόκαμπός τους γεμίσε με νέους νευρώνες, πολύ περισσότερο από τους εγκεφάλους των "καθιστικών" ζώων. Όσο μεγαλύτερη ήταν η απόσταση που ο δρομέας είχε καλύψει κατά τη διάρκεια του πειράματος, τόσο περισσότερα νέα κύτταρα είχε ο εγκέφαλός του. Υπήρχαν πολύ λιγότεροι νέοι νευρώνες στους εγκεφάλους των ζώων που είχαν ολοκληρώσει προπόνηση υψηλών εντάσεων. Έδειξαν κάπως υψηλότερες ποσότητες απ ' οτι στα "καθιστικά ζώα, αλλά πολύ λιγότερες σε σχέση με τους δρομείς. Και οι ποντικοί που έκαναν αναρρίχηση, με βάρος στην ουρά τους,  αν και ήταν πολύ πιο δυνατοί στο τέλος του πειράματος από οτι στην αρχή, δεν έδειξαν καμία αισθητή αύξηση της νευρογένεσης. Ο ιστός του ιπποκάμπου, έμοιαζε ακριβώς όπως εκείνος των ζώων που δεν είχαν ασκηθεί καθόλου.

Προφανώς, οι ποντικοί δεν είναι άνθρωποι.  Σύμφωνα όμως με τη Miriam Nokia, ερευνήτρια της μελέτης, «η συνεχής αερόβια άσκηση μπορεί να αποβεί ωφέλιμη για την υγεία του εγκεφάλου και στους ανθρώπους».

Ακριβώς γιατί, η απόσταση τρεξίματος είναι τόσο ισχυρότερη στην προαγωγή της νευρογένεσης από ότι οι άλλες ασκήσεις δεν είναι ξεκάθαρη. Οι Dr. Nokia και οι συνεργάτες της, εικάζουν ότι η απόσταση που διανύεται, διεγείρει την απελευθέρωση μιας συγκεκριμένης ουσίας στον εγκέφαλο γνωστή ως νευροτροφικός παράγοντας, που είναι γνωστό ότι ρυθμίζει την νευρογένεση. Όσο περισσότερα χιλιόμετρα τρέχει ένα ζώο, τόσο περισσότερο B.D.N.F. (Brain derived Neurotrophic Factor) παράγει.

Από την άλλη, η άσκηση με βάρη δεν έχει επίδραση στα επίπεδα του BDNF, ενώ η διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης φαίνεται ότι όσο αυξάνει την έντασή της, γίνεται πιο στρεσογόνος για τον οργανισμό και το stress τείνει να μειώνει τη νευρογέννεση του ιπποκάμπου.



Αυτά τα αποτελέσματα δεν σημαίνουν, ωστόσο, ότι μόνο το τρέξιμο και παρόμοιες ήπιες ασκήσεις αντοχής ενισχύουν τον εγκέφαλο, δήλωσε η Dr. Nokia. Αυτές οι δραστηριότητες φαίνονται να προκαλούν την μεγαλύτερη νευρογένεση στον ιππόκαμπο. Αλλά η άσκηση με βάρη και η διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης, πιθανόν να οδηγήσουν σε διαφορετικούς τύπους αλλαγών σε άλλα μέρη του εγκεφάλου. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να ενθαρρύνουν τη δημιουργία επιπλέον αιμοφόρων αγγείων ή νέων συνδέσεων μεταξύ εγκεφαλικών κυττάρων ή μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του εγκεφάλου.

Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2017

Τί είναι η προιούσα υπερπυρηνική παράλυση ή progressive supranuclear palsy- PSP;


H προϊούσα υπερπυρηνική παράλυση είναι μια σπάνια νευροεκφυλιστική νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος-ΚΝΣ, που ανήκει στα άτυπα Παρκινσονικά Σύνδρομα-Αtypical parkinsonian syndromes (APS). Είναι σπάνια, σποραδική νόσος, οι γυναίκες πλήτονται περισσότερο από τους άντρες και συνήθως η μέση ηλικία έναρξης είναι τα 63 έτη. Εμφανίζεται στα 1,4-6,4 στα 100000 άτομα.
Χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην ισορροπία, αστάθεια, πτώσεις από την έναρξη της νόσου, διαταραχή βάδισης, συμμετρικό παρκινσονισμό, υπερπυρηνική παράλυση του κάθετου βλέμματος, αλλαγές στη συμπεριφορά και στη νόηση, δυσκαταποσία, δυσαρθρία και διαταραχή στο λόγο. Καθώς εξελίσσεται, η αστάθεια επιδεινώνεται, παρατηρούνται με μεγαλύτερη συχνότητα προς τα πίσω (κυρίως) πτώσεις και εμφανίζεται υποφλοιώδη άνοια. 
Η διάγνωση της νόσου είναι δύσκολη, γιατί "μοιάζει" με τη νόσο Πάρκινσον, εντούτοις η απόκρισή της στη θεραπεία και τα συμπτώματα διαφέρουν.

Διαφορές μεταξύ PSP και Parkinson's Disease
Στο Πάρκινσον όπως φαίνεται χαρακτηριστικά από τον παραπάνω πίνακα, η βάδιση και η στάση, στην έναρξη της νόσου φαίνεται φυσιολογική, ενώ στην PSP, παρατηρούνται από την αρχή πτώσεις. Στο Πάρκινσον επίσης, το πρόσωπο του ασθενούς μοιάζει με "μάσκα", ενώ πολύ συχνός είναι ο τρόμος, η δυσκαμψία-ακαμψία αφορά τα άκρα και όχι όλα συμμετρικά, ενώ στην PSP, η ακαμψία είναι αξονική, αφορά συνολικά τον κορμό και τα άκρα, δεν συνυπάρχει συχνά τρόμος, ενώ το πρόσωπο του ασθενούς έχει έκφραση εκπλήξεως. Τέλος η ανταπόκριση στην L-DOPA στην PSP, είναι μικρή.